Mówi się, że „mleko matki jest najlepszym pokarmem dla niemowlęcia”. Co zrobić, aby mleka było sporo, a do tego wysokiej jakości? Okres laktacji, to wyjątkowy czas dla matki karmiącej, ale i wysiłek dla jej organizmu. Aby mleko było wartościowe, odżywcze i prawidłowo wpływało na rozwój dziecka, mama musi dbać o jakość, ilość i częstotliwość spożywanych posiłków. Ocenia się, że karmiąc piersią, kobieta powinna spożywać 400-500 kalorii więcej, niż zazwyczaj.
Dieta matki karmiącej musi być zarazem bogata w składniki odżywcze ale i lekkostrawna. Zwłaszcza w pierwszym miesiącu życia dziecka, gdy jego przewód pokarmowy jest jeszcze niedojrzały, a trawienie jest wysiłkiem, należy oprzeć jadłospis mamy karmiącej na wymienionych poniżej produktach. W kolejnych miesiącach można, a nawet należy rozszerzać dietę o kolejne produkty, obserwując przy tym reakcje malucha na nowe składniki. Zazwyczaj już 3-4 godziny od karmienia, gdy mama spożyła nowy produkt – widać reakcję niemowlęcia. Pamiętajmy, aby to była zawsze 1 nowość jednorazowo, wtedy wiemy, co jest odpowiedzialne za ewentualny brzuszkowy dyskomfort malucha czy wysypkę na skórze. W ciągu dnia lepiej spożyć więcej mniejszych posiłków z odstępami czasowymi (sugerowane 5-6: śniadanie, drugie śniadanie, obiad 1. danie, obiad – drugie danie, podwieczorek, kolacja) niż 3 duże (śniadanie – obiad – kolacja) z długimi przerwami. Jest to mniej obciążające dla naszego żołądka, jak również sprzyja utrzymaniu poziomu cukru we krwi na równym poziomie, co jest równoważne ze stałym dostarczaniem energii do organizmu i utrzymywaniu produkcji kobiecego mleka. Bardzo ważne, aby w jadłospisie matki karmiącej nie zabrakło odpowiedniej podaży płynów! Matka karmiąca piersią powinna wybijać co najmniej 3l napojów dziennie, w postaci wody niegazowanej, zup, soków (jabłkowy, z buraka), herbaty (najlepiej czerwonej, zielonej lub owocowej).
Lista sugerowanych produktów w diecie matki karmiącej w pierwszym miesiącu życia dziecka
Najlepiej, gdyby potrawy były przygotowane na świeżo, w domu, z produktów dobrej jakości, wiadomego pochodzenia.
- mięso drobiowe gotowane lub pieczone (unikamy smażonego)
- ryby morskie pieczone lub grillowane (halibut, tuńczyk, makrela, dorsz)
- ziemniaki, ryż, makaron
- warzywa w dużej ilości: marchew, dynia, burak, seler, pietruszka (korzeń i natka)
- owoce: jabłka, banany, gruszki; później i wprowadzane stopniowo: morele, brzoskwinie, nektarynki.
- przetwory mleczne: twaróg (najlepiej półtłusty), jogurty naturalne, jogurty owocowe zawierające dozwolone owoce, śmietana, serki waniliowe
- pieczywo: zaczynamy od białego, potem ciemne, na końcu pełnoziarniste (ze względu na możliwe problemy z trawieniem).
- naleśniki, omlety
- dozwolone desery i słodkie przekąski: biała czekolada, galaretka, budyń, sernik, biszkopty, ciasto kruche
- oliwa z oliwek, margaryna, uważamy z masłem
- herbata głównie czerwona, zielona i owocowa, herbata czarna i kawa - w niewielkich ilościach
- podstawowe przyprawy i zioła: sól, pieprz, bazylia, tymianek, majeranek
Kolejne produkty można wprowadzać bezpiecznie do diety matki karmiącej w kolejnych miesiącach życia dziecka:
Po skończonym 1 miesiącu
- kalarepa, papryka (przetworzona termicznie), szpinak
Po skończonym 2 miesiącu
- pieczywo pełnoziarniste
- mięso czerwone
- pomidory, ogórki, sałata, szczypiorek, cebula parzona
- jajka na miękko
- kapusta, kalafior, brokuły, warzywa strączkowe: groch, soczewica, bób, cieciorka, fasola - jako wzdymające: niektórzy dietetycy sugerują aby poczekać do skończenia przez dziecko 3-miesiąca życia.
Produkty żywieniowe niewskazane podczas laktacji – czego unikać?
Podczas laktacji należy unikać fast foodów, śmieciowych przekąsek, zupek chińskich, napojów gazowanych, używek (kawa, alkohol, tytoń), ostrożnie ze stosowaniem leków i suplementów diety. Kobieta karmiąca powinna starać się żywić podobnie, jak w okresie ciąży, a eksperymenty kulinarne i egzotyczne przyprawy pozostawić na okres późniejszy. Należy także unikać żywności przetworzonej-gotowej do spożycia po podgrzaniu, produktów konserwowych, marynowanych.
Warto wspomnieć o czynnikach alergizujących, które mogą przyczynić się do rozwoju alergii pokarmowej u malucha, są to:
- orzechy, migdały
- soja
- kakao, czekolada gorzka i mleczna
- miód i produkty pszczele
- truskawki, poziomki (do końca 1. miesiąca ostrożnie z malinami, jagodami, borówkami, porzeczkami i agrestem)
- mleko, sery żółte, sery dojrzewające
- ryby wędzone
Zdaniem wielu położnych czy doradców laktacyjnych, kobieta karmiąca powinna odżywiać się po prostu „zdrowo” i nie ograniczać składników pokarmowych w diecie, aby była jak najbardziej urozmaicona i pełnowartościowa. Każda mama wie, co jest najlepsze dla jej dziecka, dlatego warto wyrobić sobie własne stanowisko, a równocześnie obserwować reakcje niemowlęcia na wprowadzane w diecie matki pokarmy.
Warto na koniec wspomnieć o preparatach wspomagających laktację znanych pod nazwami Prolaktan Prenalen, Lactosan mama, Femaltiker i herbatkach laktacyjnych. Są oparte o ziołowe składniki, takie jak owoce kopru, anyż oraz kminek, które działają wspomagająco na wydzielanie mleka u kobiet karmiących. Czasami zawierają dodatek melisy, który działa kojąco na układ nerwowy. Preparaty na laktację wpływają także korzystnie na układ pokarmowy mamy i łagodzą dolegliwości trawienne. Pozbycie się dyskomfortu w układzie pokarmowym, wyciszenie dzięki melisie, pomaga kobietom karmiącym zrelaksować i odprężyć, co ma również pozytywny wpływ na laktację.