Olej arganowy, marokańskie płynne złoto, to niezwykle cenny olejek produkowany z nasion owoców argonii (łac. Argania spinosa (L.) Skeels) żelaznej rosnącej wyłącznie na terenie Maroka. Ze względu na ręczne pozyskiwanie, ograniczoną dostępność i ogromny potencjał kosmetyczny i prozdrowotny jest to dosyć drogi i ekskluzywny produkt. Olejek arganowy nazywany jest również eliksirem młodości, a drzewo arganowe – drzewem życia. Około 50 lat należy czekać na pojawienie się pierwszych owoców na drzewie, po około roku od kwitnienia, można zebrać dojrzałe orzechy arganii, w których znajdują się zazwyczaj 2-3 nasiona do produkcji cennego olejku. Aż 35 kg orzechów arganowych potrzeba do wytworzenia 1 litra olejku.
Sposoby ekstrakcji oleju arganowego
Proces produkcji olejku arganowego jest niezwykle pracochłonny, gdyż pozyskuje się go ręcznie, co również odbija się na jego cenie. Olejek może mieć przeznaczenie spożywcze i/lub kosmetyczne (tylko do użytku zewnętrznego na skórę, włosy, paznokcie).
Zbiór owoców prowadzony jest od czerwca do sierpnia, owoce zbiera się z ziemi (nie należy ich zrywać, ani strząsać z drzew), z uwagi na utrudnioną dostępność lasów arganiowych, transport owoców do wioski odbywa się siłami ludzkimi. Następnie owoce są suszone na słońcu, aż ich barwa zmieni się na ciemnobrązową – wtedy należy wydobyć nasiona. Orzechy rozłupywane są za pomocą kamieni – próby użycia maszyn i automatyzacji procesu nie przyniosły dobrych efektów, gdyż orzechy mają nieregularny kształt, a jądra nasion są bardzo delikatne. Kolejnym etapem jest prażenie jąder nasion, a ostatnim ekstrakcja oleju arganowego, która może odbywać się na 3 sposoby:
1) Ręczny
Olejek arganowy pozyskiwany w ten sposób nie jest produktem najwyżej jakości i metoda ta jest bardziej „atrakcją turystyczną” niż rzeczywistym sposobem pozyskiwania olejku. Nasiona mieli się przy użyciu kamiennych narzędzi na brązową papkę, zmiękcza wodą w miskach, a następnie ręcznie wyciska się olej arganowy. Jest to produkt słabej jakości, zanieczyszczony i szybko się psujący.
2) Pół-automatyczne tłoczenie na zimno
Jest to bardziej higieniczny i zdecydowanie bardziej wydajny sposób pozyskiwania olejku arganowego, który pozwala również na zachowanie cennych właściwości jego składników. Do mielenia wykorzystuje się stalowe urządzenia, a następnie ze zmielonych nasion wyciska się olej. Jest to metoda stosowana do produkcji oleju na potrzeby przemysłu spożywczego.
3) Chemiczny
Do zmielonych mechaniczne nasion dodaje się rozpuszczalniki chemiczne ułatwiające odciskanie olejku z nasion, a następnie z gotowego już olejku usuwa się resztki tych substancji. Jest to najwydajniejszy sposób produkcji olejku, ale ostateczny produkt traci niektóre wartości odżywcze, dlatego olejek produkowany w ten sposób znajduje zastosowanie w kosmetyce, nie stosuje się go spożywczo.
Olej arganowy – skład i właściwości
Olejek arganowy ma bogaty skład i liczne zastosowania, nadal nowe możliwości jego wykorzystania są odkrywane i testowane. 99% składników to glicerydy (kwasy nienasycone: oleinowy, linolowy oraz kwasy nasycone: palmitynowy, stearynowy), pozostały 1% to m.in. karoteny, tokoferole, alkohole trójterpenowe, sterole, pochodne fenoli, ksantofile.
Spożywczo, doustnie warto go przyjmować ze względu na zawartość witaminy E, steroli oraz nienasyconych kwasów omega-3, omega-6 i omega-9. Z uwagi na fakt, że olej arganowy stanowi cenne źródło kwasów tłuszczowych, jest stosowany w profilaktyce chorób sercowo-naczyniowych, poprawia profil lipidowy, działa wzmacniająco na organizm, jak również pomaga zwalczać stany zapalne w organizmie.
Olejek arganowy dużo szersze właściwości wykazuje jednak zewnętrznie, w kosmetyce. Jego właściwości przeciwutleniające sprawiają, że zapobiega starzeniu się skóry, poprawia jej napięcie i elastyczność, zmniejszając widoczność zmarszczek i wspomagając walkę z cellulitem.
Olejek arganowy wykazuje również działanie łagodzące na stany zapalne, podrażnienia, otarcia oraz odczyny alergiczne. Dodatkowo wpływa na głębokie nawilżenie i odżywienie skóry, redukuje przebarwienia i ujednolica koloryt skóry, zmniejsza widoczność blizn, wspomaga leczenie łuszczycy skóry i ospy wietrznej, chroni przed promieniowaniem UV. Jest również polecany wspomagająco przy leczeniu niedoskonałości młodej skóry – polecamy olejek arganowy na trądzik: nawilża skórę i łagodzi podrażnienia, a przy tym nie zatyka porów.
Również olejek arganowy do włosów pomaga im odzyskać blask, przyspiesza ich regenerację po zabiegach fryzjerskich, odżywia i wzmacnia włosy, zapobiega wypadaniu oraz korzystnie pielęgnuje skórę głowy. Przy zastosowaniu olejku arganowego na paznokcie poprawia się ich wygląd i odżywienie, znika ich przesuszenie i zmniejsza się łamliwość. Również skórki wokół paznokci nabierają estetycznego i zdrowego wyglądu.
Zastosowanie oleju arganowego
Można wyróżnić 3 rodzaje olejku arganowego biorąc pod uwagę jego zastosowanie:
olejek arganowy SPOŻYWCZY
- uzyskiwany w procesie tłoczenia na zimno z prażonych nasion
- stosowany jako dodatek do potraw, pieczywa, sałatek, sosów
olejek arganowy UPIĘKSZAJĄCY
- tłoczony na zimno z nieprażonych nasion
- do stosowania bezpośrednio na skórę, włosy lub paznokcie
olejek arganowy KOSMETYCZNY (przemysłowy)
- produkowany poprzez ekstrakcję z wykorzystaniem organicznych rozpuszczalników
- nie nadaje się do spożycia i bezpośredniego stosowania na skórę czy włosy
- jest to surowiec w przemyśle kosmetycznym wykorzystywany do produkcji kosmetyków
Olej arganowy na twarz
Olejek arganowy zastosowany w preparatach do twarzy zapewni jej skórze głębokie nawilżenie, gdyż penetruje do wnętrza skóry, nie pozostawiając tłustej warstwy.
Polecany jest do skóry suchej, wrażliwej, skłonnej do podrażnień i alergii skórnych (działanie kojące, łagodzące, odżywcze, zwiekszające barierę ochronną), trądzikowej (dodatkowo działanie przeciwzapalne) oraz dojrzałej (działanie przeciwutleniające, zwiększające elastyczność i napięcie skóry)
Warto wspomnieć o tzw. Metodzie OCM czyli oczyszczaniu twarzy olejami. Jest to sposób, w którym olej arganowy miesza się z innymi naturalnymi olejkami w odpowiednich proporcjach – dzięki temu usuwa się ze skóry zanieczyszczenia i makijaż, jednocześnie zapewniając jej nawilżenie i odżywienie.
Olej arganowy na włosy
Stosując olejek arganowy na włosy osiągniemy wzmocnienie cebulek włosów, zmniejszymy rozdwojenie końcówek, zadbamy o odpowiedni poziom nawilżenia skóry głowy. Olej arganowy odbudowuje strukturę włosa, wzmacnia i chroni go przed szkodliwym wpływem czynników zewnętrznych – temperatura, promieniowanie UV. Polecany jest zwłaszcza osobom o włosach suchych i zniszczonych, z rozdwojonymi końcówkami.
Kilka kropli Olejku arganowego możemy nakładać na włosy zaraz po ich umyciu, skutecznie zastąpi odżywcze serum. Można również wykonać maskę do włosów z olejem arganowym nakładając niewielką jego ilość na włosy i założyć czepek kąpielowy i albo 1) ściągnąć po 30 min i umyć włosy lub 2) zostawić na noc i umyć włosy o poranku.
Olej arganowy - rzęsy i paznokcie
Olejek arganowy na rzęsy możemy nakładać czystą szczoteczką po tuszu do rzęs. Dzięki niemu rzęsy się wzmocnią i odżywią, będą mocniejsze, bardziej nawilżone i mniej będą wypadać.
Pielęgnacja paznokci olejkiem arganowym to np. wtarcie go w płytkę i pozostawienie na 30 minut do wchłonięcia. Można również założyć bawełniane rękawiczki, wytworzone ciepło sprawi, że więcej cennych składników olejku będzie penetrować do paznokci i skóry dłoni. Uzyskamy wówczas wzmocnienie i pogrubienie paznokci, ograniczymy zadzieranie się skórek wokół płytki, korzystnie wpłyniemy na przebarwienia na paznokciach i dłoniach.
Przeciwwskazania do stosowania oleju arganowego
Olej arganowy stosowany zewnętrznie jest produktem bezpiecznym, natomiast przy spożyciu doustnym były doniesienia o wystąpieniu reakcji alergicznej. U osób ze skłonnością do odczynów alergicznych warto zachować ostrożność w stosowaniu olejku arganowego spożywczo.
Preparaty z olejem arganowym
Olej arganowy można zakupić jako 100% olej i stosować w czystej postaci do masażu skóry, odżywczej kąpieli czy produkcji domowych kosmetyków, maseczek na twarz czy wcierek we włosy.
W sklepach, drogeriach, dostępne są różne produkty bogate w olej arganowy, wykorzystujące jego szeroki zakres działania – kremy do twarzy, ciała, balsamy, szampony i maseczki.