Skóra noworodka jest cienka i delikatna, a przez to podatna na podrażnienia. Wymaga szczególnej pielęgnacji, aby móc spełniać swoje funkcje – chronić przed czynnikami zewnętrznymi, wnikaniem patogenów, stanowić naturalną barierę. Kondycja skóry świadczy również o dobrym stanie zdrowia noworodka, dlatego warto wiedzieć, na co zwrócić szczególną uwagę.
Kąpiel noworodka - o czym należy pamiętać?
Noworodków nie trzeba kąpać codziennie, wystarczy 3 razy w tygodniu, chyba, że maluch wyjątkowo się spocił lub ulał dużo pokarmu, albo zawartość pieluszki dosięgła pleców – wtedy warto nawet doraźnie go wykąpać. Dorośli uwielbiają gorące kąpiele. Noworodki wręcz przeciwnie, lubią stabilną temperaturę otoczenia. Dlatego w pokoju, łazience w której odbywa się kąpiel powinna panować temperatura przynajmniej 21 stopni. Na przewijaku warto rozłożyć miękki ręcznik, położyć na niego malucha, można jałowymi kompresami i solą fizjologiczną obmyć mu oczy, od zewnątrz w stronę noska. Resztę buzi, okolice noska, ust, małżowiny uszne - również można umyć jeszcze na przewijaku kompresem. Często po rozebraniu malucha, ściągnięciu pieluchy, noworodek odczuwa ochłodzenie i oddaje mocz, warto więc nie spieszyć się z zabraniem pieluchy zaraz po rozebraniu. Temperatura wody w wanience powinna wynosić około 37-38 stopni, jest to nieco więcej niż temperatura ciała, ale na tyle bezpiecznie, żeby temperatura nie podrażniała skóry noworodka wywołując rumień.
Do pomiary temperatury w pomieszczeniu, wody w wanience można używać termometru bezkontaktowego posiadającego takie funkcje, można również zanurzyć w wodze łokieć i ocenić czy woda jest letnia, nie gorąca. Przed włożeniem noworodka do wanienki, warto umieścić tam czystą pieluszkę tetrową – maluszek mniej wyślizguje się z rąk, a dodatkowo dno wanienki będzie delikatniejsze dla jego skóry. Jedną rękę umieszczamy pod plecami noworodka chwytając go pod pachą za ramię, jego głowa spoczywa na naszym przedramieniu, zabezpieczona przed zbytnim zanurzeniem, staramy się aby uszy noworodka były ponad poziomem wody, również nie moczymy kikuta pępowiny. Drugą ręką obmywamy malucha zaczynając od twarzy (o ile nie umyliśmy jej na przewijaku), następnie włoski i skóra głowy, szyja, klatka i plecy, pachy, nóżki i stópki, a kończymy na kroczu i pupie.
Ważne aby obmyć wszystkie fałdki i zgięcia malucha - tam najwięcej maluch się poci, gromadzi złuszczony naskórek i są to idealne miejsca do namnażania bakterii. Po wyjęciu noworodka z kąpieli, kładziemy go na ciepłym ręczniku i dotykamy ręcznikiem. Nie należy pocierać, wycierać skóry dziecka, tylko przykładać do niej ręcznik by pochłonął wodę. Zanim ubierzemy malucha, jego skóra musi być pozbawiona wilgoci. Przed założeniem pieluszki warto posmarować pupę i okolice intymne kremem na odparzenia np. z alantoiną czy pantenolem.
Kosmetyki do kąpieli noworodka
Nie należy przesadzać z ilością kosmetyków stosowanych u noworodka. Warto, aby były to sprawdzone marki, atestowane, zalecane do stosowania od 1 dnia życia. Bezpiecznie jest wybrać jedną linię, gdyż producenci mają różne składniki aktywne, substancje pomocnicze i lepiej, aby ciało maluszka nie było narażone na zbyt wiele nowości. Jeżeli wybrany płyn do kąpieli, czy emulsja, olejek – sprawdził się, zostańmy przy nim. Często stosowane dodatki do kąpieli mają już właściwości myjące i po dodaniu preparatu do wody, myjemy malucha tą wodą, nie stosując już dodatkowo mydła czy żelu. Jeżeli dodaliśmy do kąpieli emolient o właściwościach natłuszczających, nie musimy już po osuszeniu skóry dziecka na ręczniku, nakładać balsamu, oliwki czy emulsji do ciała. Przy zdrowym noworodku, nie cierpiącym na atopowe zapalenie skóry, nie należy przesadzać z ilością kosmetyków, skóra maluszka musi nauczyć się swoich funkcji, a gruczoły łojowe prawidłowej pracy.
Płyny do kąpieli noworodka
Warto do kąpieli maluszka dodać delikatny płyn lub emulsję, która nie wysuszy wrażliwej skóry noworodka, a wręcz zadba o odpowiedni stopień jej nawilżenia i natłuszczenia. Warto wybrać sprawdzony preparat np. Linomag płyn do kąpieli, Emolium 3w1 lub Emolium emulsja do kąpieli, Emotopic emulsja do kąpieli, Eloderm emulsja do kąpieli, Atoperal emulsję lub Krochmal do kąpieli.
W przypadku podrażnionej, przesuszonej skóry maluszka, ze skłonnej do atopii, można do kąpieli stosować wyżej wymieniony krochmal. Wykazuje on działanie łagodzące, zmniejsza napięcie skóry, łagodzi świąd i pieczenie, a dodatkowo wygładza i poprawia jędrność skóry, wzmacniając barierę naskórkową i przywracając prawidłowe funkcje skóry. Krochmal możemy wykonać samodzielnie: 1 łyżkę skrobi ziemniaczanej mieszamy w dużym garnku z 1 szklanką zimnej wody, do tej zawiesiny wlewamy następnie 1 litr wrzątku z czajnika cały czas mieszając, aby nie powstały grudki. Powstaje śliski krochmal, który wlewamy do wanienki z wodą, pamiętajmy aby ostateczna temperatura gotowej kąpieli wynosiła 37-38 stopni. Kąpiel w krochmalu powinna trwać przynajmniej 5 minut.
Gdy preferujemy gotowy preparat, jest dostępny na rynku ATOPERAL Krochmal już od 1 dnia życia.
Kikut pępowinowy - jak go pielęgnować?
Kikut pępowinowy powinien być osuszony, można użyć do tego jałowego kompresu i 70% spirytusu lub preparatu octenisept, wyginając kikut w różne strony i pocierając. Celem pielęgnacji kikuta jest jego odpadnięcie, więc jego pielęgnację prowadzimy delikatnie ale jednocześnie stanowczo. Kikut powinien być odsłonięty dlatego górną część pieluchy można nieco podwinąć.
Ubrane już niemowlę warto – uwaga – uczesać. Może brzmi to zabawnie, niektóre maluchy mają bujne włoski od urodzenia, inne nie mają ich wcale. Jednak szczotkowanie skóry głowy noworodka szczotką dla niemowląt wspomaga pracę gruczołów łojowych i zapobiega powstawaniu ciemieniuchy, warto zatem poświecić kilka sekund na „czesanie”.
Emolienty - odpowiednia pielęgnacja skóry noworodka
Są to specjalne kosmetyki produkowane na bazie tłuszczów, których rolą jest odbudowa płaszcza lipidowego skóry w celu zapewnienia skutecznej bariery naskórkowej. Emolienty mają zdolność zatrzymywania wody w głębszych warstwach skóry i zapobiegają nadmiernemu jej przesuszaniu. Stosowane są w celu nawilżenia, natłuszczenia i uelastycznienia skóry zarówno przez osoby zdrowe z tendencją do suchej skóry, przez osoby dotknięte atopowym zapaleniem skóry, czy posiadające skórę wrażliwą, ze skłonnością do podrażnień czy pękania.
Przy delikatnej skórze noworodków, są jak najbardziej słusznym wyborem w przypadku dodatków do kąpieli, czy codziennej pielęgnacji. Znane emolienty to serie: Emolium, Emotopic, Linomag, Eloderm, Atoperal. Warto trzymać się jednej linii, która sprawdziła się w pielęgnacji skóry malucha i z tej serii dołożyć szampon, krem na odparzenia, na twarz, balsam czy oliwkę.
Pielęgnacja pośladków u noworodka
Pupa i okolice intymne dziecka są szczególnie narażone na podrażnienia. Należy często przewijać malucha, nie dopuszczać aby mocz i kał miały styczność ze skórą przed dłuższy okres czasu. Podczas przewijania warto użyć przegotowanej ostudzonej wody i dokładnie oczyścić skórę dziecka, następnie suchym wacikiem bawełnianym należy ją osuszyć. Nie u wszystkich maluchów można używać nawilżanych chusteczek – jeżeli maluch dobrze na nie reaguje, można stosować tą wygodniejszą metodę, jeżeli jednak pojawiają się zaczerwienienia lub wyprysk, należy wrócić do stosowania wody przegotowanej. Osuszone okolice intymne warto zabezpieczyć kremem przeciwko odparzeniom. Składniki, których warto szukać w składzie to: łagodzący i gojący pantenol i alantoina; zabezpieczający przed działaniem wilgoci i podrażnieniami tlenek cynku. Niektórzy producenci dodają również probiotyki.
Pamiętajmy, aby nakładana warstwa kremu nie była zbyt gruba, krem lub maść warto wmasować, a nie pozostawiać na skórze.
Rekomendowane przez nas preparaty pod pieluszkę to:
Warto dbać na co dzień o delikatną skórę noworodka – malucha należy obserwować, zaczerwienienie koło kikuta pępowiny, wypływający płyn powinien nas zaniepokoić, należy wówczas skonsultować się z położną środowiskową lub pediatrą. Przesuszona skóra na ciele, której stan nie poprawia się po stosowaniu emolientów, wysypka, czy odparzenie w pachwinach, pod pachami czy w okolicy pieluszkowej, z którym nie radzą sobie stosowane kosmetyki to też sytuacja, w której warto sięgnąć po poradę specjalisty – położnej, pediatry, farmaceuty czy w szczególnych przypadkach alergologa lub dermatologa. Zmiany na ciele mogą świadczyć o alergii pokarmowej, kosmetyk załagodzi objawy, ale nie usunie przyczyny i wysypka, a z nią dyskomfort i świąd mogą wracać. Czuwajmy nad maleństwem i obserwujmy jego skórę codziennie.
