Para starająca się o dziecko chciałaby jak najwcześniej wiedzieć, czy doszło do zapłodnienia i zagnieżdżenia zarodka - czy „są” w ciąży. Statystycznie około 40% ciąż jest jednak nieplanowanych i gdy kobieta jest niepewna, czy owocem współżycia może być dziecko, również chciałaby wiedzieć o tym fakcie jak najwcześniej, aby ograniczyć niepokój lub zadbać o prawidłowy rozwój płodu przyjmując odpowiednie witaminy, poprawiając swoją dietę, czy ograniczyć używki. Jakie są zatem wczesne objawy ciąży, na co warto zwrócić uwagę?
Kiedy dochodzi do zapłodnienia?
Zapłodnienie to moment połączenia plemnika z komórką jajową. Aby mogło do tego dojść, współżycie musi nastąpić w okresie okołoowulacyjnym. Ciało każdej kobiety wysyła nieco inne sygnały, różna jest również kobieca wrażliwość. Niektóre kobiety wiedzą dokładnie, kiedy zbliża się owulacja (uwolnienie komórki jajowej z jajnika), odczuwając wówczas ból jednego z jajników lub tkliwość podbrzusza, jak również zwiększone libido i lepszy nastrój. Inne kobiety umieją ocenić zmianę w wydzielinie śluzowej pochwy (śluz owulacyjny jest gęstszy i bardziej lepki) lub zauważają podwyższoną temperaturę (stosując tzw kalendarzyk małżeński). Można również wykonać test owulacyjny tzw LH-test, który podpowie moment owulacji – zazwyczaj stosują go pary starające się o dziecko, zwiększając szansę na poczęcie. Przy 28-dniowym cyklu miesiączkowym owulacja występuje około 14. dnia. Współżycie w przeddzień owulacji lub w dniu owulacji to największa szansa by doszło do zapłodnienia. Plemniki potrafią w drogach rodnych kobiety przeżyć nawet do 5 dni, ale średnio przyjmuje się okres 72h. Kobieta jest w pełni płodna jedynie kilka-kilkunastu godzin w miesiącu, gdyż uwolniona w procesie owulacji komórka jajowa szybko obumiera, jeżeli nie napotka na swojej drodze plemnika. Owulacja może być również przesunięta z uwagi na stres, podróż, infekcję czy nadmierny wysiłek fizyczny, dlatego nie jest łatwo dokładnie określić czas płodności kobiety.
Jeżeli jednak dojdzie do zapłodnienia, powstaje zygota, która podlega licznym podziałom komórkowym równocześnie wędrując jajowodem do macicy przez okres 5-7 dni. Zapłodnione jajeczko ulega tzw. zagnieżdżeniu w ścianie macicy po około 9 dniach od zapłodnienia, co może objawić się krwawieniem implantacyjnym, które kobieta może pomylić z miesiączką. Gdy dojdzie do implantacji zarodka wówczas następuje gwałtowny wzrost hormonu ciąży – gonadotropiny kosmówkowej czyli beta-HCG, której wysoki poziom wykrywają testy ciążowe lub badanie z krwi.
Starając się o ciążę lub podejrzewając poczęcie, warto rozpocząć przyjmowanie kwasu foliowego w dawce 400-800ug, niezbędnego do prawidłowego przebiegu podziałów komórkowych i rozwoju zarodka.
Pierwsze objawy ciąży - kiedy występują?
Pierwszą oznaką ciąży jest najczęściej brak miesiączki w spodziewanym terminie – warto wówczas wykonać test ciążowy aby potwierdzić swoje przypuszczenia lub wykonać badanie z krwi w diagnostyce.
Niektóre kobiety nie odczuwają innych objawów ciąży i funkcjonują przez ten okres „normalnie”, pozostając aktywne zawodowo czy uprawiając sporty. Częściej jednak, z uwagi na wzrastający poziom progesteronu (hormonu umożliwiającego zagnieżdżenie zarodka i utrzymującego ciążę) – kobieta ciężarna odczuwa senność i zmęczenie, drażliwość i wahania nastroju, czy ze strony przewodu pokarmowego: wzdęcia, nudności czy zgagę. Niektóre przyszłe mamy odczuwają osłabienie, stan podgorączkowy i inne objawy charakterystyczne dla przeziębienia.
Objawy ciąży - jak je rozpoznać?
Poza brakiem miesiączki, istnieją pewne oznaki ciąży, których przyszła mama może wypatrywać. Symptomy ciąży mogą dotyczyć:
PRZEWODU POKARMOWEGO
- brak apetytu lub nadmierny apetyt
- nudności i wymioty (niekiedy poranne, u innych ciężarnych rozciągnięte w ciągu dnia)
- nadwrażliwość na zapachy i zmiana upodobań smakowych, zachcianki kulinarne
- spowolnienie pracy przewodu pokarmowego: wzdęcia, uczucie pełności, zaparcia
- zgaga
UKŁADU KRĄŻENIA (rozszerzenie naczyń i obniżenie ciśnienia krwi)
- zawroty głowy, omdlenia
- w trakcie rozwoju ciąży zatrzymywanie wody, obrzęki, zaparcia i hemoroidy
OBJAWY PRZYPOMINAJĄCE PRZEZIĘBIENIE
zmęczenie, rozbicie, stan podgorączkowy, dreszcze, bóle mięśni
ZMIANY W OBRĘBIE PIERSI
- bolesność i obrzmienie
- tkliwość na dotyk
- zmiany w wyglądzie: są większe, pełniejsze, cięższe, widoczne naczynia krwionośne, zwiększenie powierzchni brodawki sutkowej
SYMPTOMY ZWIĄZANE Z UCISKIEM POWIĘKSZAJĄCEJ SIĘ MACICY
- zwiększone parcie na pęcherz moczowy i częste oddawanie moczu
- bóle podbrzusza, skurcze
- bóle pleców
ZMIANY NASTROJU
- drażliwość, chwiejność emocjonalna
- problemy ze snem
- niepokój
Kiedy występują mdłości w ciąży?
Najczęściej w okolicach 4-tego tygodnia ciąży mogą pojawić się nudności i wymioty będące jedną z oznak sugerujących ciążę. Mogą być inne powody mdłości, jednak w połączeniu z brakiem miesiączki, wystąpienie tego objawu potwierdza przypuszczenia przyszłej mamy. Problem mdłości dotyka około 50% ciężarnych i najczęściej mija pod koniec pierwszego trymestru. Niektóre ciężarne tracą wówczas na wadze z uwagi na brak apetytu.
Aby redukować te nieprzyjemne objawy, można stosować opaski akupresorowe Seaband, preparaty z imbiru oraz suplementować witaminę B6 (Pregna Vomi). Poleca się spożywanie często ale niewielkich i lekkostrawnych posiłków, oraz picie dużej ilości wody niegazowanej.
Kiedy wykonać test ciążowy?
Aby potwierdzić ciążę, większość kobiet sięga po domowy test ciążowy, często kupując od razu dwa, dla większej pewności. Jednak już jeden, prawidłowo przeprowadzony test może potwierdzić ciążę pokazując te długo wyczekiwane „dwie kreski”. Na teście ciążowym jedna kreska oznacza „kontrolę”, a jeżeli pojawi się druga linia (zazwyczaj chwilę później) - oznacza ciążę. Test ciążowy wykonuje się z moczu, a w zależności od rodzaju naniesienia próbki, wyróżniamy:
TEST STRUMIENIOWY
kobieta umieszcza go bezpośrednio w strumieniu moczu na około 10 sekund
TEST PŁYTKOWY
mocz oddaje się do pojemnika, z którego następnie pipetką nanosi się na płytkę testową do wyznaczonego okienka kilka kropli moczu.
Testy ciążowe potrafią wykryć ciążę niekiedy już po kilku dniach od zapłodnienia, jednak najlepiej wykonać je przy braku spodziewanej miesiączki. Czasami mimo zapłodnienia i zagnieżdżenia zarodka może dojść do poronienia wczesnej ciąży, dlatego warto poczekać kilka dni i wykonać test dopiero przy braku okresu.
Niektóre ciężarne decydują się również na tzw test z krwi, czyli oznaczenie laboratoryjne poziomu gonadotropiny kosmówkowej (beta-HCG), czyli hormonu którego gwałtowny wzrost następuję w ciąży.
Kolejnym krokiem powinna być wizyta u lekarza ginekologa (około 5-6 tydzień ciąży liczony od daty ostatniej miesiączki), który wykona badanie ultrasonograficzne (USG) i stwierdzi obecność pęcherzyka ciążowego. Bijące serduszko można zobaczyć około 7-8 tygodnia ciąży.
Każda kobiet jest inna i inaczej przeżywa pierwsze chwile ciąży, jednak zawsze ważne jest pozytywne nastawienie i dbanie o zdrową dietę, dobry nastrój i wystarczającą ilość snu. Kobieta wyczekująca potomka nie może się doczekać „symptomów ciąży” i szuka ich u siebie, jednak warto poczekać na brak miesiączki i dopiero wówczas wykonać test ciążowy.
