Łac. Semen linii, czyli nasiona lnu, to nieduże brązowe lub złotawe ziarenka bogate w olej lniany. Zaliczane są do tzw. superfoods, czyli zdrowej żywności o bardzo cennych właściwościach prozdrowotnych. Siemię uznawane jest za zielarski produkt leczniczy, ma pozytywny wpływ na cały organizm, a dodatkowo w kosmetyce stosowane jest zewnętrznie poprawiając stan włosów i cery.
Powszechnie dostępne jest siemię lniane brązowe, natomiast bogatszą zawartością składników odżywczych odznacza się siemię lniane złociste (budwigowe). Preparaty siemienia możemy zakupić w formie całych ziaren, siemienia mielonego, tabletek do połykania lub już gotowego oleju lnianego w butelce czy zamkniętego w kapsułkach.
Siemię lniane - właściwości
Siemię lniane zawiera w swoim składzie szereg składników mających znaczący wpływ na nasze zdrowie oraz samopoczucie:
- błonnik pokarmowy usprawnia pracę jelit, ułatwia regularne wypróżnianie oraz zapobiega zaparciom, a także pomaga usunąć toksyny z organizmu oraz obniża stężenie glukozy we krwi. Ponadto regularne spożywanie błonnika pomaga chronić nasz organizm przed chorobami układu krążenia, gdyż jedną z właściwości błonnika pokarmowego jest jego zdolność do zmniejszania wchłaniania cholesterolu z pożywienia. Siemię lniane zawiera ok. 27 g błonnika pokarmowego w 100 g produktu.
- kwasy omega-3, stanowią nawet 60% składu tłuszczów obecnych w siemieniu lnianym, dzięki czemu siemię jest jednym z najbogatszych źródeł roślinnych tych kwasów. Kwasy omega-3 stanowią budulec naszych komórek oraz chronią nasz organizm przed nowotworami, obniżają stężenie cholesterolu LDL, zmniejszają ryzyko zachorowania na choroby układu krążenia, a także wpływają pozytywnie na nasze funkcje poznawcze, zmniejszając przy tym ryzyko zachorowania na choroby neurodegeneracyjne, w tym chorobę Alzheimera.
- lignany, czyli hormony roślinne (fitoestrogeny), zmniejszające dolegliwości okresu menopauzy, jak również wykazujące szersze działania: obniżają poziom cholesterolu, zmniejszają ryzyko wystąpienia osteoporozy lub hamują jej rozwój, a także mają zdolności antykancerogenne - chronią kobiety przed nowotworem piersi.
- sterole roślinne czyli związki chroniące przed wolnymi rodnikami, przeciwdziałające starzeniu się organizmu
- aminokwasy (m.in. lizyna, leucyna, tryptofan, fenyloalanina)
- mikro- i makroelementy: fosfor, magnez, sód, potas, wapń, żelazo, selen, cynk, miedź, mangan
- witaminy, takie jak witamina B1, B2, B3, B6, B12, A, C, D, E, K, kwas foliowy
Len (siemię lniane) wpływa na nasze samopoczucie. Przy regularnym stosowaniu ma on zdolności łagodzenia obniżonego nastroju oraz poprawia samopoczucie.
Siemię lniane z powodzeniem może być stosowane w infekcjach górnych dróg oddechowych, dzięki działaniu łagodzącemu podrażnienia oraz nawilżaniu śluzówki.
Domowa Maska z siemienia lnianego to całe nasiona zalane niewielką ilością wody. Taka mieszanka sprawdzi się również do pielęgnacji paznokci lub skóry twarzy, którą nawilży, wygładzi i odżywi. Odżywkę lub maskę najlepiej pozostawiać na skórze lub paznokciach na ok. 20 minut kilka razy w tygodniu, aż do zaobserwowania poprawy.
Siemię lniane do picia
Aby wypić siemię lniane, nasiona należy najpierw zmielić w młynku do kawy lub kupić już sproszkowane nasiona. Taki proszek można dodawać do koktajli warzywnych lub owocowych, by wzbogacać je w dodatkowe porcje witamin i minerałów.
Można też przygotować prostszy napój na bazie wody.
Przepis na napój z siemienia lnianego
Zmielone ziarenka siemienia należy zalać 1/2 szklanki ciepłej wody (niektóre przepisy sugerują użycie wrzącej wody), a następnie odstawić na 10 minut. Po upływie tego czasu ziarna napęcznieją, a napar stanie się kleisty. Oznacza to, że jest gotowy do spożycia.
Siemię lniane do jedzenia
Siemię lniane można jeść na różne sposoby. Składniki odżywcze zawarte w ziarnach lnu są obecne w różnych formach tego produktu. Do wyboru mamy całe ziarna lnu, sproszkowane siemię lniane lub uzyskany z siemienia olej lniany.
Siemię lniane - całe nasiona
Sprawdzają się jako posypka do kanapek, dodatek do sałatek, pieczywa, zup i innych potraw. Nasiona można lekko podgrzać ziarenka na suchej patelni.
Zmielone siemię lniane
Bardzo dobrze sprawdzi się jako składnik zastępujący w kuchni jajka, które są konieczne do zrobienia ciasta, kotlecików, czy pulpetów. Wystarczy wymieszać jedną łyżkę proszku lnianego z trzema łyżkami wody. Sproszkowane siemię warto dodawać też do jogurtów, kefirów czy owsianek. Najlepiej zmielić nasiona w domu, bezpośrednio przed użyciem, wtedy siemię zachowuje najwięcej właściwości odżywczych i prozdrowotnych.
Z siemienia można również sporządzić kisiel. Jest to dobry sposób na pokonanie biegunki i łagodzenie objawów choroby wrzodowej, ponieważ kisiel z siemienia dzięki kleistej konsystencji chroni śluzówkę przewodu pokarmowego.
Przepis na kisiel z siemienia lnianego
Dwie lub trzy łyżki ziaren lnu zalać szklanką przegotowanej ciepłej wody, a następnie odstawić na minimum godzinę. Potem kisiel odcedzić i jeść 2–3 razy dziennie, do ustąpienia biegunki. Innym sposobem jest spożywanie kisielu z całymi ziarenkami i dodatkiem miodu. Przygotowany jak wyżej kisiel, nieodcedzony i wzbogacony miodem, sprawdzi się przy schorzeniach górnych dróg oddechowych. Wzmacnia układ odpornościowy i nawilży śluzówkę, co przyczyni się do szybszego powrotu do pełni sił.
Siemię lniane - na co pomaga?
Siemię lniane sprzyja przywracaniu i utrzymaniu równowagi fizjologicznej organizmu w kontekście:
- Dolegliwości ze strony przewodu pokarmowego:
- refluksu - ze względu na zawartość substancji śluzowych siemię chroni śluzówkę, łagodzi dolegliwości i pieczenie w przełyku;
- wrzodów żołądka - regularne jedzenie kisielu z siemienia lnianego osłania błonę śluzową, redukuje dyskomfort i dolegliwości bólowe;
- zaparć - reguluje pracę układu pokarmowego i działa wspomagająco w przypadku problemów z wypróżnianiem, łagodzi dolegliwości również u osób z IBS (zespołem jelita drażliwego)
- biegunek i wzdęć - rozpuszczalny błonnik pokarmowy przywraca prawidłowy skład mikroflory bakteryjnej jelit
- Kaszlu i bólu gardła - działanie osłonowe i nawilżające siemienia
- Cukrzycy – zawarte w siemieniu lignany zmniejszają glikemię w cukrzycy typu II , a błonnik ogranicza nagłe wahania w stężeniu glukozy;
- Problemów hormonalnych - siemię zalecane jest w diecie kobiet wieku menopauzalnym oraz w okresie pomenopauzalnym, gdyż lignany lniane ograniczają objawy towarzyszące zbyt wysokiemu lub za niskiemu stężeniu estrogenów w organizmie, ograniczając ryzyko zmian nowotworowych w jajnikach i piersiach;
- Profilaktyki nowotworowej – przeciwutleniacze (w siemieniu witaminy C i E oraz fitoestrogeny) zmniejszają ryzyko rozwoju nowotworów
- Profilaktyki osteoporozy - regularne spożywanie siemienia lnianego zwiększa ilość lignanów w diecie, co hamuje rozwój osteoporozy;
- Układu sercowo-naczyniowego, w tym
- nadciśnienia tętniczego - kwasy alfa-linolenowe pośrednio wpływają na zmniejszenie napięcia ścian naczyń krwionośnych, obniżając ciśnienie
- redukcji cholesterolu - dostarczanie do organizmu odpowiednio dużej ilości błonnika zmniejsza zawartości frakcji LDL cholesterolu. Dodatkowo kwas alfa-linolenowy zmniejsza stężenie trójglicerydów, czego rezultatem jest spadek prawdopodobieństwa zachorowania na miażdżycę, zakrzepicę i inne choroby układu sercowo-naczyniowego;
- odchudzania - siemię dodane do posiłku wywołuje szybsze poczucie sytości i ogranicza apetyt.
- zewnętrznie do pielęgnacji włosów, skóry i paznokci
Dawkowanie siemienia lnianego
Produkt spożywany codziennie w niewielkich ilościach to pełnowartościowe uzupełnienie diety (w nadmiarze może przyczynić się do odwodnienia organizmu)
Zalecana ilość to 2- 3 łyżki stołowe dziennie w postaci całych nasion lub w postaci zmielonej.